گاز گلخانه ای

گازهای گلخانه ای

کاهش رشد انتشار گازهای گلخانه ای در آمریکا -- یک مسئله بسیار مهم محیط زیستی -- همزمان با ترویج رشد اقتصادی، از اهداف مهم سیاستگذاران در سرتاسر جهان محسوب می شود. بخش بازرگانی آمریکا، تا حد زیادی این طرزفکر را می پذیرد که شرکتها باید سهم خود را برای آهسته کردن رشد انتشار گازهای گلخانه ای آمریکا انجام دهند. در سال 2002، دولت بوش ایالات متحده را متعهد به کاهش "انرژی بری" ("انرژی مورد نیاز برای تولید یک دلار از تولید ناخالص داخلی") گازهای گلخانه ای به میزان 18 درصد بین سالهای 2002 تا 2012 کرد، و اکنون آمریکا در مسیر درستی قرار دارد که موجب خواهد شد از این حد نیز تجاوز کند.

با این همه، تسریع نرخ کاهش گازهای گلخانه ای مستلزم کوشش های قویتر از سوی صنایع، سازمانهای برق، منازل، و دولت است. اجرای راهبردی که موجب کاهش هزینه سرمایه برای سرمایه گذاری در انرژی پاک، در تحقیق و توسعه (R&D)، و در مدیریت طرف تقاضا می شود، می تواند سود زیادی از لحاظ رشد اقتصادی قویترآمریکا و کاهش انرژی بری -- بدون آهسته کردن رشد اقتصادی و افزایش بیکاری -- در بر داشته باشد.

تاثیر برنامه های اجباری بر کاهش گازهای گلخانه ای

بسیاری از پیشنهادات قضایی کنونی در کنگره به رویکردی مبنی بر "محدود کردن و مبادله" برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای متکی هستند، حال آنکه تعداد کمی از پیشنهادات خواستار وضع مالیات برای انتشار کربن هستند. این طرحهای پیشنهادی، در صورت اجرا، به احتمال زیاد موجب آهستگی رشد تولید ناخالص داخلی و کاهش اشتغال در آمریکا می شوند. همانطور که در گزارش دفتر پارلمانی بودجه برای سال 2007، موسوم به "مسائل مربوط به تغییر آب و هوا"، اشاره شده است: "برای شرکتهایی که تابع مقررات محدود کردن انتشار گاز دی اکسید کربن هستند، گرفتن سهمیه -- یا برداشتن گامهایی برای کاهش انتشار جهت اجتناب از نیاز به گرفتن چنین سهمیه هایی -- تبدیل به هزینه ای برای انجام امور بازرگانی شان خواهد شد. ولی چند، در نهایت این شرکتها اکثر هزینه های این سهمیه ها را به دوش نخواهند گرفت. در عوض، بیشتر این هزینه ها را به شکل قیمتهای بالاتر به مشتریان خود (و مشتریان مشتریانشان) منتقل خواهند کرد."

بسیاری از صاحبنظران معتقدند که اقتصاد آمریکا نزدیک به (یا احتمالا هم اکنون در) رکود است. در حالیکه سیاستگذاران تلاش می کنند که در این دوره سخت و مشکل به اقتصاد آمریکا کمک کنند، ممکن است عاقلانه باشد که به چند "هویج" برای کمک به شرکتها بیاندیشیم تا به سرمایه گذاری سبز در کارخانه، تجهیزات، و تحقیق و توسعه دست بزنند، که نه تنها سبب کاهش رشد گازهای گلخانه ای، بلکه موجب افزایش بهره وری و رشد اقتصادی نیز خواهد شد.

نقش رشد اقتصادی و فن آوری در کاهش گازهای گلخانه ای

برخی از سیاستگذاران اثر مثبتی را که رشد اقتصادی می تواند بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای داشته باشد، نادیده می گیرند. به عنوان مثال، در سال 2006، در حالیکه اقتصاد آمریکا 3/3 درصد رشد کرد، انتشار گاز دی اکسید کربن به میزان 3/1 درصد در کل تنزل کرد، و مصرف انرژی فقط به میزان 9/0 درصد کاهش یافت، که نشان می دهد اقتصاد آمریکا، حتی بدون محدود کردن های اجباری انتشار گازهای گلخانه ای، اکنون از لحاظ گاز دی اکسید کربن "انرژی بری" کمتری دارد.

ایجاد و استفاده از فن آوری جدید، کارآمدترین روش برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می باشد و یک اقتصاد قوی معمولا سرمایه گذاری اولیه را سریعتر جبران می کند. فقط دو راه برای کاهش گاز دی اکسید کربن منتشر شده از سوخت فسیلی وجود دارد: از سوخت فسیلی کمتر استفاده شود یا فن آوریهایی ایجاد شود که برای حبس انتشار گازهای گلخانه ای از انرژی به شکل موثرتری استفاده می کنند یا انرژی دیگری جایگزین انرژی فسیلی شود. نوشته ها، گزارشها و مقاله های اقتصادی بسیار زیادی چاپ شده اند که رابطه بین استفاده از انرژی و رشد اقتصادی، و نیز تاثیرات منفی محدود کردن استفاده از انرژی را نشان می دهند. در بلندمدت، فن آوریهای جدید بیشترین نوید را برای تاثیر بر میزان انتشار گازهای گلخانه ای و سطح غلظت آنها در اتمسفر می دهند.

ارائه تدابیر مالیاتی بهتر برای تحقیق و توسعه در آمریکا یک گام مثبت خواهد بود، برای مثال، دائمی کردن بازگشت مالیاتی برای انجام تحقیق و توسعه موجب تشویق برنامه های پایدار بلندمدت تر خواهد شد که می تواند منجر به دستاوردهای جدید در زمینه فن آوری شود.

نقش مشارکت های بین المللی

تحقیقی که توسط دیوید مونتگومری و سوگاندا تولادهار (5) از سازمان CRA اینترنشنال انجام شد این قضیه را مطرح می کند که موافقت نامه هایی از قبیل مشارکت آسیا-اقیانوسیه در زمینه توسعه پاک و آب و هوا (AP6) -- موافقت نامه ای که در سال 2005 توسط هند، کره جنوبی، ژاپن، استرالیا، و ایالات متحده به امضا رسید -- رویکردی را در زمینه سیاستهای مربوط به تغییر آب و هوا ارائه می دهد که بین اهداف رشد اقتصادی و بهبود محیط زیست در کشورهای در حال توسعه سازگاری ایجاد می کند. شرکای AP6، رویهم رفته 45 درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهند و 50 درصد گاز دی اکسید کربنی را که بشر تولید می کند را منتشر می کنند. پیش بینی رشد بسیار زیاد گازهای گلخانه ای در کشورهای در حال توسعه در طول 20 سال آینده بدین معنی است که پتانسیل عظیمی برای کاهش انتشار این گازها از طریق سازوکارهای مبتنی بر بازار برای انتقال فن آوری وجود دارد.

مونتگومری و تولادهار اشاره می کنند که برای تضمین موفقیت یک موافقت نامه بین المللی که به شدت بر سرمایه گذاری بخش خصوصی برای موفقیت متکی است، چند عامل بسیار مهم و اساسی وجود دارند. تحقیق آنها نشان می دهد که بهبودی های نهادی یک مسئله مهم و اساسی برای شرکای AP6 است، زیرا فقدان فضای سرمایه گذاری بازار- محور یک مانع اساسی بر سر راه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در چین، هند، و اقتصادهای دیگر در آسیا است. چین و هند هر دو فرایند ایجاد نظامهای اقتصادی مبتنی بر بازار را آغاز کرده اند، که مزایای آشکاری به شکل افزایش نرخ رشد اقتصادی را برای این دو کشور در بر داشته است. ولی، فرایند اصلاح آهسته و در برخی مواقع مکث دار بوده است، که موانع نهادی بسیار زیادی را بر سر راه تغییر فن آوری، رشد بهره وری، و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ایجاد کرده است. بانک جهانی و نهادهای دیگر بررسی های زیادی را در زمینه نقش نهادهای خاص در ایجاد فضای مثبت برای سرمایه گذاری انجام داده اند. اینها شامل به حداقل رساندن فساد و موانع نظارتی، و تشکیل نظامی برای به رسمیت شناختن حقوق مالکیت فکری به شکل کارآمد و از طریق حکومت قانون، کاهش نقش دولت در اقتصاد، از بین بردن قیمتهای تحریف شده برای انرژی، و ایجاد ساختار مناسب و یک نیروی کار آموزش دیده و باانگیزه است.

اهمیت انتقال فن آوری در کاهش انتشار

همانطور که در بالا توضیح داده شد، فن آوری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا در کشورهای در حال توسعه میزان انتشار در هر دلار از درآمد بسیار بیشتر از آمریکا یا دیگر کشورهای صنعتی است. این مسئله هم یک چالش و هم یک فرصت است. این مسئله یک چالش است زیرا در واقع میزان بالای "انرژی بری" کاهش انتشار -- و پیشرفت نسبتا آهسته یا عدم پیشرفت در کاهش "انرژی بری" انتشار -- مسبب اصلی رشد زیاد انتشار در کشورهای در حال توسعه است.

فرصتها وجود دارند زیرا در کشورهای در حال توسعه گازهای منتشر شده توسط فن آوری استفاده از انرژی بسیار بیشتر، در هر دلار از تولید، از فن آوری استفاده از انرژی در آمریکا است؛ این امر در مورد سرمایه گذاریهای جدید در کشورهایی چون چین و هند و نیز تاسیسات دایر آنها صدق می کند. به عنوان نمونه، فن آوری ای استفاده شده در تجهیزات سرمایه ای در تاسیسات دایر در چین تقریبا چهار برابر میزان فن آوری مورد استفاده در آمریکا گازهای گلخانه ای منتشر می کند. "انرژی بری" کاهش انتشار چین به سرعت رو به بهبود است، ولی با این حال سرمایه گذاریهای جدید این کشور فن آوریهایی را در بر می گیرد که "انرژی بری" کاهش انتشار آنها در مقایسه با سرمایه گذاریهای جدید در آمریکا دو برابر است.

راهبردهایی جهت ترویج تغییر نهادی

با این که روشن است که رابطه ای بین نهادها، رشد اقتصادی و انتشار گازهای گلخانه ای وجود دارد، ولی فرمول کلی وجود ندارد که بتوان برای تشخیص عدم موفقیت نهادهای خاص، که مسئول انتشار زیاد در هر واحد تولید در یک کشور خاص هستند، به کار بست. اگر قرار است پیشرفتی در زمینه اصلاح نهادی به دست آید، حداقل بازیگران اصلی یا نهادهای ذینفع -- شرکتهای علاقمند؛ گروههای دیگر که دارای نفوذ در افکار و سیاست در چین، هند یا دیگر کشورهای در حال توسعه (از جمله دولتهای محلی و منطقه ای)؛ و دولتهای ملی هستند -- باید درباره ماهیت و محدوده مشکلات و اصلاحات لازم برای پرداختن به این مشکلات به توافق برسند، و اقدامات قاطع و عینی ای را که هر دولت به منظور اصلاحات نهادی انجام خواهد داد، مشخص کنند.

برای مثال، اگر دولتهای استرالیا، ژاپن و ایالات متحده بودجه تحقیقات در زمینه مسائلی از قبیل فضای سرمایه گذاری؛ سطح فن آوری استفاده شده در سرمایه گذاریهای جدید؛ نقش سرمایه گذاری مستقیم خارجی و صرفه جوییهای بالقوه در مصرف انرژی از انتقال فن آوری؛ و ماهیت و تاثیرات قیمتهای تحریف شده بر عرضه و تقاضای انرژی، و انتشار گازهای گلخانه ای در چین و هند را تامین کنند، پیشرفت در اجرای موافقت نامهAP6 می تواند شتاب بیشتری پیدا کند. حمایت دولت از تحقیقاتی که به منظور روشن کردن عواقب و پیامدهای مستقیم اصلاحات پیشنهادی در زمینه بازدهی انرژی و مزایای فضای سرمایه گذاری مبتنی بر بازار انجام می گیرند نیز برای فرایند کلی رشد اقتصادی مفید خواهد بود.

گسترده تر کردن مشارکت بین المللی برای در بر گرفتن تمام منتشر کننده های اصلی

در نشست سال گذشته کشوهای گروه هشت (G8) در آلمان، سیاستگذاران توافق کردند تا گامهای متعددی در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای بردارند. با تشخیص این امر که 85 درصد انتشارکل گازها از سوی تقریبا 15 کشورصورت می پذیرد، سران کشورهای گروه هشت توافق کردند تا کشورهای اصلی مصرف کننده انرژی را جهت توافق بر سر یک چارچوب جدید بین المللی تا پایان سال 2008 به دور یکدیگر جمع کنند. این رهبران توافق کردند تا در جهت یک هدف جهانی بلندمدت به منظور کاهش گازهای گلخانه ای و سرعت بخشیدن به ایجاد و استفاده از فن آوریهای انرژی پاک همکاری کنند. آنها همچنین موافقت کردند تا در جهت کاهش و/یا از بین بردن موانع تعرفه ای و غیرتعرفه ای بر سر راه محصولات و خدمات زیست محیطی از طریق مذاکرات دوحه سازمان تجارت جهانی همکاری کنند. دیگر نکات تعهد نامه شامل ایجاد و اجرای برنامه های ملی بازدهی انرژی و پیشبرد همکاری بین المللی بازدهی انرژی و نیز پیگیری اقدامات مشترک در بخشهای مهم از قبیل جنگلداری پایدار، تولید نیرو، حمل و نقل، صنعت، و ساختمان بود. در پایان، آنها توافق کردند تا همکاری خود را با کشورهای در حال توسعه برای سازگار کردن آنها با تغییر آب و هوا افزایش دهند.

در خاتمه

برای اینکه سیاستهای کاهش جهانی رشد انتشار گازهای گلخانه ای موثر باشند، این سیاستها باید هم کشورهای توسعه یافته و هم کشورهای در حال توسعه را شامل شود. احتمال پذیرفته شدن سیاستهایی که ایجاد و انتقال فن آوری را افزایش می دهد بیشتر از سیاستهایی است که مستلزم اعمال کاهشهای شدید و کوتاه مدت در استفاده سرانه انرژی هستند. گسترده تر کردن چارچوب مشارکت آسیا-اقیانوسیه در زمینه توسعه پاک و آب و هوا برای در بر گرفتن دیگر انتشار کننده اصلی، این امکان را برای کشورهای در حال توسعه فراهم خواهد کرد تا اقدامات خود را در جاهایی متمرکز کنند که بیشترین میزان بازگشت را از لحاظ کاهش انتشار با کمترین هزینه به دست آورند.

در پایان، اگرایالات متحده طرحی برای کاهش اجباری انتشار گازهای گلخانه ای اتخاذ کند، باید به جای نظام مشابه اتحادیه اروپا مبنی بر محدود کردن و معامله کربن، توجه جدیتری به اجرای مالیات کربن شود. یکی از اجزاء مهم هر گونه طرح اجباری در آمریکا باید امکان افزایش انتشار را با در نظر گرفتن افزایش رشد اقتصادی و جمعیت آمریکا فراهم آورد.